«مردم، مرده نباشید.»

ساواک در گزارشی به تاریخ 10 آذر 1341 با موضوع «بیانات فلسفیِ واعظ» می‌نویسد: «از ساعت 18 روز جمعه 9 /9 /41 برای استماع سخنرانی فلسفی واعظ و شرکت در جلسه مذهبی منعقده در مسجد ارک قریب یکهزار نفر از طبقات مختلف مردم که اکثراً بازاری و کسبه و اصناف بودند در مسجد مزبور اجتماع نموده و حاضرین ورود فلسفی را با شعارهای صلوات استقبال نمودند.

جویای احوال شخصیت عالیقدر

در 8 آذر 1343 و در پی تبعید امام خمینی به ترکیه، آیت‌الله عبدالله مسیح تهرانی[1] تلگرامی به شرح زیر خطاب به رئیس‌جمهور آن کشور[2] ارسال کرد: «حضرت رئیس‌جمهور با اهدای تحیات، اکنون که شخصیت عالیقدر حضرت آیت‌الله خمینی مدظله در آن کشور متوقفند، عموم مسلمین خاصه علمای اعلام انتظار دارند با تجلیل و احترام و اخبار از سلامتی معظمٌ‌له موجبات خشنودی ملت مسلمان و مقام روحانیت را فراهم فرمایند.»[3]

سکانداران کشتی نهضت در خراسان

ساواک مشهد در گزارشی به تاریخ 6 آذر 1341 مینویسد: «ساعت5 /4 بعد از ظهر روز 6 /9 جاری در حدود 600 نفر از طلاب دینی از مدرسه نواب واقع در بالا خیابان حرکت نموده و به منزل آیت‌الله سبزواری رفتند... دو نفر از طلاب... در مورد انتخابات [انجمن‌های] ایالتی و ولایتی سخنرانی و طلاب را تحریک می‌نمودند و قرار بود از منزل آیت‌الله سبزواری به منزل آیت‌الله سیدعلی مدد واقع در خیابان تهران بروند و اعلامیه‌ای به شرح زیر تنظیم نموده‌اند:

«چرا خودتان را به پول فروخته اید؟»

ساواک در گزارشی مورخ 5 آذر 1342 می‌نویسد: «روز 29 /8 محمدعلی قاضی طباطبایی[1] در مسجد شعبان تبریز اظهار داشته دستگاه استعماری که دست نشانده شوروی است، نفوذ پیدا کرد عده‌ای از دانشمندان دانشگاه‌ها و سایرین در زندان‌ها به سر می‌برند ولی در عوض عده‌ای از اشخاص بی‌سواد حکومت می‌کنند. چرا دولت، آیت‌الله خمینی و طالقانی و مهندس بازرگان را در زندان نگه داشته، بدانید که این حکومت در نظر دارد مراجع تقلید را به محاکمه بکشد... این را هم بدانید اگر طرز رفتار آنها تغییر نکند ما نیز تصمیم دیگری خواهیم گرفت.

روحانیت یا حکومت؟ مسئله این است.

ساواک مشهد در گزارشی مورخ 3 آذر 1342 می‌نویسد: «... عده زیادی عکس‌های [آیات]خمینی و قمی و شریعتمداری در مغازه‌های بازار نصب گردیده و بعضی از کتاب‌فروش‌ها و خرده‌ فروش‌ها عکس‌های مزبور را می‌فروشند. وجود این عکس‌ها در مغازه‌ها به صلاح نیست زیرا در بین مردم دلیل قدرت روحانیون نسبت به دولت وانمود می‌شود.[1]

از قم تا آبادان

اول آذر 1343 تلگرافی به شرح زیر «از طرف جامعه علماء شهرستان آبادان» مخابره شد که گویای محبوبیت امام خمینی در اقصی نقاط کشور است: «بسمه‌تعالی. ترکیه. استانبول محضر مقدس حضرت آیت‌الله‌العظمی آقای خمینی مدظله. خبر تبعید آن حضرت موجب تأثر عامه شیعیان بالاخص جامعه روحانیت گردید.

اتهام: دین‌داری

ساواک در گزارشی مورخ 29 آبان 1342 با موضوع «اظهارات شیخ محمدرضا ترابی پیش‌نماز مسجد تهران‌نو» می‌نویسد: «در ساعت 9 روز چهارشنبه 29 /8 /42 شیخ محمدرضا پیش‌نماز مسجد تهران‌نو، ضمن مذاکره اظهار می‌داشت که هاشمی‌نژاد[1] واعظ معروف مشهد را دستگیر و زندانی نموده‌اند و گویا دین‌داری از نظر دستگاه و دولت و سازمان امنیت جرم است و هر کسی که اظهار ایمان و خداشناسی بکند او را زندانی می‌کنند و از جمیع مزایا محرومش می‌سازند.

«لسان ناطق» ملی‌ها و مذهبی‌ها

ساواک در گزارشی به تاریخ 26 آبان 1343 می‌نویسد: «اخیراً از طرف جامعه سوسیالیست‌های نهضت ملی ایران (نیروی سوم)[1] دستور داده شده است که رونوشت تلگراف آقای میلانی را نیز مانند اعلامیه آقای خمینی[2] توزیع نمایند...»[3] تلگراف آیت‌الله العظمی سیدمحمدهادی ‌میلانی که در 13 آبان 1343 خطاب به مراجع قم مخابره شده به قرار زیر است: «خبر بسیار ناگوار رسید که حضرت آقای آیت‌الله خمینی مدظله‌العالی را به خارج کشور تبعید نموده‌اند.

رهبر به مثابه سرمشق

ساواک در گزارشی مورخ 24 آبان 1343 می‌نویسد: «روز 24 /8 جاری [آیت‌الله] قمی[1] با حضور 25 نفر از طلبه در منزلش اظهاراتی نموده که روی نوار ضبط گردیده و تعدادی از نوار مزبور کپیه و به طهران و قم فرستاده شده. متن اظهارات وی همان گفتار [آیت‌الله] خمینی است و مربوط به مستشاران آمریکایی[2] و گرفتن وام از بیگانگان و عدم آزادی روحانیون در گفتار [و] بیان. اقدام شده که نوار مزبور تهیه و تقدیم گردد. مقرر فرمایند مراتب به ساواک طهران و قم هم ابلاغ شود که پخش‌کنندگان نوار مزبور شناخته شوند.»[3]

دشمن ایران و ایرانی

ساواک مشهد در گزارشی مورخ 22 ابان 1342 از توزیع «اعلامیه‌هایی از طرف نگهبانان آزادی و مشروطیت به مضمون «دشمن ایران و ایرانی» که در آن به دولت علم و سازمان امنیت حمله شده خبر می‌دهد. اعلامیه یاد شده به شرح زیر است: «دشمن ایران و ایرانی ...