کاریکاتور علیه منصور

طنز و کاریکاتور هنری است که گاه جنبه‌ی سیاسی، اجتماعی پیدا می‌کند و با سرنوشت سیاستمداران گره می‌خورد. طنز به مانند سکه‌ای است دو رو، از سویی آمیخته به شوخ طبعی و از سوی دیگر با اندیشه، تنبیه و سیاست پیوند می‌خورد.اگر کسی در طنز مورد سرزنش و تنبیه واقع می‌شود و به ضعف و سستی‌های اعمال و کردار وی اشاره می شود. هدف طنزدر این مورد، تنها خنداندن و سرگرم نمودن مخاطب نیست.بلکه به دنبال هدفی والا است، که این هدف تنها زمانی امکان می‌پذیرد که مخاطب را به ادراک حسی مشترک از پدیده‌های زندگانیش برساند.کاریکاتور نیز نوعی طنز تصویری است و خود انواع متفاوتی را شامل می‌شود. در این مقاله نگارنده طنزهای منثور همراه با طرح‌های کمیک درباره‌ی نخست‌وزیر حسنعلی منصور را گردآوری نموده است تا شخصیت پوشالی وی را در این چهره به نمایش بگذارد.

ماجرای کاپیتولاسیون آمریکایی

محمدرضا شاه با وابستگی تنگاتنگی که با دولت امریکا پیدا کرده بود، در سال 1342، مبلغ 200 میلیون دلار وام از بانک‌های امریکا، به ضمانت دولت امریکا، برای خرید اسلحه از آن دولت دریافت نمود، و سپس، تعدادی از نظامیان امریکا را با عنوان مستشاران نظامی، برای آموزش ارتش ایران استخدام کرد که با خانواده‌های خود به ایران آمدند. دولت امریکا درخواست نمود که: «کارمندان هیأت‌های مستشاران از امتیازات و مصونیت‌های مربوط به کارمندان اداری و اعضای فنی مشروحه در قرارداد منضم به قرار نهایی کنفرانس سازمان ملل متحد در وین [پایتخت اطریش] در خصوص روابط و مصونیت‌های سیاسی مصوب 18 آوریل 1961 [معروف به کنوانسیون 1961 وین] برخوردار باشند...

اولین باری که نام «آیت‌الله خمینی» در مطبوعات منعکس شد

پس از رحلت آیت‌الله سیدمحمدحسین بروجردی در 10 فروردین 1340، مسئله جانشینی ایشان مورد توجه ویژه مراکز مذهبی قرار گرفته بود. لذا روزنامه کیهان دو روز بعد از این واقعه، در خبری از صلاحیت آیت‌الله خمینی برای مرجعیت خبر داد و زندگینامه ای از ایشان هم به چاپ رسانید. کیهان این مطلب را در گزارشی با عنوان «شخصیت‌هایی که برای مرجعیت تقلید صلاحیت دارند» به چاپ رسانید تا نگاهی به مسئله جانشینی مرحوم آیت الله بروجردی و مرجعیت شیعه در آینده آن روزها داشته باشد.

آمریکا و تحمیل کاپیتولاسیون

در تاریخ معاصر ایران، کاپیتولاسیون از جمله موارد مهم ناقض استقلال و حاکمیت ملی بوده است. این قالب به ظاهر قانونی استعمار؛ نه تنها تأمین کننده نفوذ بیگانگان بوده، بلکه از همین طریق نفوذ کارگزاران بیگانه در ساخت حاکمیت کشور هموار و زمینه‌ساز جرائم بی‌شمار آنان علیه ملت مظلوم و مسلمان گردیده است. علاوه بر پیامدهای ناگوار سیاسی، به لحاظ اجتماعی میزان جرائم با سوء‌استفاده از کاپیتولاسیون افزایش پیدا می‌کرد. از نظر اقتصادی هم سوء استفاده از کاپیتولاسیون موجب می‌شد بدون هیچ کنترل و ممانعتی، افراد خارجی هر چه می‌خواستند به کشور وارد و یا از آن خارج نمایند. اما از همه اینها مهمتر، نقض حاکمیت قضائی کشور بود. کاپیتولاسیون، اتباع داخلی را از حمایت کامل قضائی محروم می‌ساخت و اتباع خارجی را بر آنها مقدم می‌داشت. در این تحقیق، سابقه حضور مستشاران نظامی آمریکا در ایران، چگونگی سیر حوادث مربوط به تصویب لایحه کاپیتولاسیون و پیامدهای آن را بررسی می‌کنیم.

اعلام خطر آیت الله - مروری بر مبارزات امام (ره) و مراجع علیه کاپیتولاسیون

مطالعه پیرامون کاپیتولاسیون در تاریخ معاصر ایران هرگز تکراری و کهنه نخواهد شد چرا که این موضوع نقطه عطف شکل‌گیری نهضت اسلامی در ایران گردید که سرانجام بزرگترین تحول سیاسی تاریخ معاصر جهان را به وجود آورد. بنابراین هرچه پژوهشها درباب قضیه کاپیتولاسیون در سال 1342 و تبعات و جوانب آن بیشتر و عمیق‌تر شود، بر غنای مباحث تاریخی و نظریات مربوط به انقلاب اسلامی افزوده خواهد شد. مقاله حاضر بر همین اساس فراهم آمده و سعی نموده است علل و چگونگی و مراحل تصویب لایحه کاپیتولاسیون در خلال سال‌های 42 و 43 و چگونگی اطلاع و موضوع‌گیری حضرت امام(ره) و سایر مراجع تقلید بر علیه لایحه مذکور و نتیجه واکنش آن حضرات را مورد بررسی دقیق تاریخی و تحلیلی قرار دهد.

تأثیرپذیری انقلاب اسلامی ایران از حادثه‌ی کربلا (بررسی موردی محرم سال 1342)

در این مقاله ضمن بررسی و تبیین رویکرد سیاسی مرجعیت و به خصوص امام خمینی (ره) در نخستین سال‌های نهضت، به چگونگی و بازکاوی بهره‌برداری سیاسی رهبران نهضت از مجالس و محافل مذهبی محرم سال 1342 پرداخته شده است. برای این منظور دو قطب اصلی نهضت یعنی تهران و قم در حوزه‌ی پژوهش قرار گرفته و در هر کدام از دو شهر مذکور، مؤلفه‌های خاص و مورد استفاده‌ی رهبران مذکور، بررسی شده است.

تاثیر معنوی قیام عاشورا بر انقلاب اسلامی

كربلا و شهادت،‌ براي‌ شيعه‌ از قالب‌ لفظ‌ و مكان‌ خاص‌ به‌ يك‌ مفهوم‌ مقدس‌ و ايجادكننده‌ حماسه ها در طول‌ تاريخ‌ تبديل‌ شده‌ است. حماسه‌ عاشورا در طول‌تاريخ‌، سرمشقي‌ براي‌ تشكيل‌ حكومت‌ مبارزه‌ با ظلم‌ بوده‌ است. در تاريخ‌ معاصر ما نيز امام‌ حسين(ع)، كربلا و شهادت،‌ نقش‌ الهام‌بخش‌ خود را به‌ خوبي‌ ايفا كرده‌ است. در انقلاب‌ اسلامي‌ ايران كه بي‌شك‌ بزرگ‌ترين‌ حادثه‌ قرن‌ است‌، نقش‌ حماسه‌ كربلا كاملاً واضح‌ است. تمام لحظات و صحنه هاي اين حماسه ماندگار و لحظه به لحظه حماسه آفرينان عاشورا درس مقاومت و ايستادگي است0اماسخن در تاثير پذيري است و لازم است در اين مقوله بحث شود.

حوزه و سیاست در دهه 40 و 50

اصولاً جریان های سیاسی فرهنگی، زاییده جریان های فکری هستند. شکل گیری یک فکر و اندیشه، چه در قالب یک فرد یا یک مجموعه، نیز متأثر از عواملی است که بعضی به ویژگی های فردی شخص، مانند افکار و ادراکات وی، جهانبینی، پیش فهم ها و... باز می گردد و بعضی دیگر، به محیط پیرامونی شخص و عوامل سیاسی اجتماعی که در آن رخ می دهد، مربوط می شود. بر این اساس، هم رشد و بالندگی حوزه های علمیه در بخشی از حیات آن قابل تفسیر است و هم سکون و سکوت حوزه ها در برهه هایی دیگر از زمان، قابل تحلیل است و هم بی مهری حوزه های علمیه به علوم و معارف جدید بشری، در دوران معاصر قابل توضیح است. براساس همین مبانی، جریان های فکری سیاسی حوزه علمیه قم، در سالهای ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۷ و پس از آن نیز قابل بررسی است.

تبعید حضرت امام خمینی رحمه الله به ترکیه

زمانی که مقدّر می شود سرنوشت قومی رقم بخورد، همه چیز به فرمان خدا بر وفق مراد می شود. حتی کارشکنی ها و خیانت ها هم راه به جایی نمی برند و به خواست حضرت حق، عدو نیز سبب خیر می شود. در شکل گیری انقلاب اسلامی ایران به رهبری حضرت امام رحمه الله نیز، که با قیام تاریخی 15 خرداد سال 42 آغاز شد، همه عوامل، حتی سرکوب های خونین و به خاک و خون کشیدن مردم به سود این هدف عظیم نقش ایفا نمودند. یکی از سازگاری های تاریخ در این راه تبعید حضرت امام رحمه الله به ترکیه بود.

امام خمینی و خروش علیه سلطه بیگانه/ به مناسبت سالروز تبعید امام خمینی(ره) از ایران

اجمال ماجرا از این قرار بود که امام با اطلاع و شناختی که از حضور مستشاران نظامی و امنیتی آمریکایی و اسرائیلی و عملکرد زیانبار و توهین آمیز آنها در کشورمان داشتند پس از تصویب قانون کاپیتولاسیون برای نظامیان آمریکایی در مهرماه 43، تصمیم گرفتند تا این توطئه بزرگ را که رژیم دست نشانده شاه علیه اسلام و استقلال کشور تدارک دیده بود افشا نمایند. درست در حالیکه رژیم می کوشید تا با برگزاری جشن چهارم آبان!(روز تولد شاه) این فاجعه بزرگ را به دست فراموشی بسپارد امام تاریخ سخنرانی خود را در روز 4 آبان 43 ـ که مصادف با میلاد حضرت فاطمه(ع) بود ـ اعلام کردند و در همه جا این خبر منتشر شد.