مقالات

نهضت پانزده خرداد در استان فارس

با اوج‏گیری مبارزات و مخالفتهاعلیه مفاد تصویب‏نامه«انجمن‏های ایالتی و ولایتی»در سال 1341،امام خمینی(ره)طی ارسال پیامهایی به علمای شهرستانها،از تمامی روحانیون و اندیشمندان کشور خواستند تا مردم را از مقاصد و اهداف پنهانی‏ رژیم آگه نمایند.در نتیجه این اقدام،دامنه قیام پانزده خرداد در سراسر کشور گسترش‏ یافت.در شیراز نیز،به مجرد دریافت بیانیه امام خمینی،ستادی متشکل از جامعه‏ روحانیت شیراز در مسجد جامع عتیق تشکیل شد.1در این ستاد انقلابی،چهره‏های‏ برجسته‏ای چون شهید آیت ا...سید عبد الحسین دستغیب،مرحوم آیت ا...شیخ‏ بهاء الدین محلاتی،مرحوم آیت ا...سید محمود علوی،مرحوم آیت ا...سید محمد امام،مرحوم آیت ا...سید حسین یزدی،مرحوم آیت ا...حاج شیخ ابو الحسن حدائق، مرحوم آیت ا...شیخ محمود شریعت و مرحوم آیت ا...محمد باقر آیت اللهی(حاجی‏ عالم)حضور داشتند.

مرجعیت و ماجرای تصویب نامه - بررسی نقش امام (ره) در ایجاد وحدت مواضع علما و مراجع علیه تصویبنامه «انجمن های ایالتی و ولایتی»

مطالعه در شیوه سلوک یک رهبر بزرگ دینی و سیاسی، با شخصیتهای بزرگ دینی دیگر به خودی خود جذاب است و دانستن چگونگی گفتگو و تعامل امام خمینی (ره) با سایر مقامات بلند پایه خاستگاه اجتماعی‌اش، به ویژه در روند شکل‌گیری نهضت اسلامی، جالب و خواندی است. از جمله کوشش های ژرف و توانفرسای امام خمینی(ره) به هنگام تهیه مقدمات انقلاب اسلامی، مجاهدت وسیعی بود که ایشان برای بیداری و اتحاد روحانیان سراسر کشور به عمل‌ می‌آورد. اولین نتیجه این اتحاد در مبارزه با لایحه انجمن های ایالتی و ولایتی نمود پیدا کرد.

نامه های دو مبارز - اسنادی منتشر نشده از مبارزات آیات عظام قاضی طباطبایی و صدوقی

آیت‌الله قاضی طباطبایی و آیت‌الله صدوقی توانستند دو خطه بزرگ ایران (تبریز و یزد) را همدل و همصدا به صحنه انقلاب آورند و دوستی دیرینه این دو شاگرد برجسته حضرت امام(ره) با شیرینی تمام به ثمر نشست، چنانکه سرانجام به نمایندگی از مردم شجاع تبریز و مردمان بلندهمت یزد، پیروزی انقلاب را به محضر امام‌خمینی(ره) تبریک گفتند.در مقاله زیر تعدادی از مکاتبات و اسناد منتشرنشده مربوط به این دو شهید بزرگوار توسط یکی از محققین ارجمند تاریخ انقلاب همراه با توضیحات و شروح لازم، به مجله ارسال شده که ضمن تشکر از ایشان، تقدیم می‌گردد

سیره علمی و تبلیغی حضرت آیت الله مرعشی نجفی رحمة الله

آیة اللّه‏ مرعشی در بیست صفر 1315 ه . ق در شهر نجف اشرف در بیت تقوا و معرفت چشم به جهان گشود و در مهدِ پدری فاضل و فرزانه و نیز دایی خویش، علامه حاج سید حسین خویی، دوران کودکی را سپری نمود. در آغاز به تحصیل علوم جدید و بخشی از طب سنتی روی آورد و سپس به تحصیل علوم متداول حوزوی پرداخت. مقدمات ادبیات عرب را از محضر والد مکرّمش سید شمس الدین محمود مرعشی و عارف معروف شیخ مرتضی طالقانی آموخت. تجوید را از شیخ نورالدین شافعی بکتاشی، علم انساب را از مرحوم پدر و سید محمدرضا صائغ بحرانی و دیگران یاد گرفت...

مهاجرت سال 1342 علماء به تهران و تلاش برای آزادی حضرت امام خمینی

مهاجرت،ریشه‏ای بس قدیم در تاریخ دارد،از ازمنه بسیار دور درباره مهاجرت‏ قبایل و اقوام از سرزمینی به سرزمین دیگر،سخن رفته است که دلیل غالب آنها را اقتصادی دانسته‏اند،ولی نوع دیگری از مهاجرت وجود داشت است که به دلایل سیاسی‏ یا مذهبی یا سیاسی مذهبی صورت گرفته‏اند،مانند مهاجرت صغری و کبرای دوران‏ مشروطیت و همچنین مهاجرت علما به تهران،که در سال 1342 اتفاق افتاد.این‏ مهاجرتها در واقع نوعی مقابله با نظام سیاسی حاکم محسوب می‏شدند که با انگیزه و اعتقاد دینی و مذهبی صورت گرفتند.مهاجرت علما به حضرت عبد العظیم و قم، خروج از محیط پلید یا رهایی از چنگال حاکمان ظالم بود،و نوعی اعتراض و شکوه‏ علیه نظام سیاسی حاکم محسوب می‏گردید..

زندگانی و روزگار و مجاهدات آخوند ملا علی معصومی همدانی

یار و همراز امام بود و همراه با او افتخار شاگردی حاج شیخ عبدالکریم را داشت. در سالهای مدرسه هم مباحثه و در سالهای اجتهاد همراه و هماهنگ با امام، حضور مردمی و باشکوهی در عرصه سیاست و دیانت داشت. آری مرحوم آخوند حاج ملاعلی همدانی از اعاظم فقها و مجتهدین عصر بود و در رتبه علمی و اجتهادی و منزلت سیاسی اجتماعی در غرب ایران محوریت داشت. پیغامها و مکالمات حضرت امام خمینی(ره) با ایشان به ویژه از قیام پانزدهم خرداد به بعد، نشان از جایگاه پراهمیت او در تاریخ سیاسی روحانیت معاصر دارد. هنگامی که بر اثر بیماری در اول مرداد ماه سال 1357 به ملکوت اعلی پیوست، مراسم تشیع و بزرگداشت و ترحیم وی در همدان، تهران، مشهد، تبریز و قم و سایر شهرها زمینه و بهانه‌ای برای حضور یکپارچه مردم در صحنه انقلاب گشت و برای اولین بار فریادهای درود بر خمینی و مرگ بر شاه در فضای سیاسی کشور ساری و جاری شد. باهم زندگانی و روزگار و مجاهدات آن عالم ربانی را مرور می کنیم.

خانه خورشید - بررسی میراث آیت الله بروجردی و انقلاب اسلامی

هم شخصیت و هم جایگاه تاریخی او به گونه‏ای بنیان گرفت که نمی‏توان او را از پایگاه طبقاتی‏اش منفک ساخت. او به قله رفیعی از تاریخ روحانیت شیعه دست یافت و سیر حضور پربار خویش را به گونه‏ای رقم زد که نادیده‏گرفتنی نیست. وی یکی از نوادر روحانیت شیعه است که به زعامتی چنان عام و گسترده رسید و نه تنها شان مرجعیت را به خوبی تعالی بخشید بلکه در توسعه و تحکیم نهاد روحانیت و به ویژه استحکام حوزه علمیه تازه تاسیس قم تاثیر پابرجایی داشته باشد. آیت‏الله‏العظمی بروجردی(ره) پس از یک دوره کوتاه فترت در حوزه علمیه قم که با ارتحال مرحوم شیخ عبدالکریم حائری یزدی(ره) عارض شده بود، بی‏آنکه خود بخواهد، با اصرار و تمنای مدام فضلا و روحانیون و معتمدین و بازاریان و قاطبه مردم به قم مهاجرت نمود و زعامت عامه روحانیت تشیع را به دوش گرفت....

یادی از حماسه‏آفرینی‏های‏ مردم کاشان و آران‏ در 15 خرداد

اکنون نزدیک پنجاه سال از قیام خونین و تاریخی ملت ایران در 15 خرداد 42 که در راه دفاع و پشتیبانی از اسلام و امام پدید آمد،می‏گذرد،و با آنکه در این مدت پیرامون این‏ قیام مقدس،کتابها و مقاله‏ها نوشته و سخنها گفته شده است،می‏توان گفت بسیاری از رویدادها و جریانهائی که در این روز،در برخی از شهرها و روستاها اتفاق افتاده است،هنوز ناگفته و پوشیده مانده و بازگو نگردیده است. در این مقاله نگاهی کوتاه به حماسه های مردم آران و بیدگل در خرداد 1342 خواهیم داشت

پانزده خرداد 42، طلیعه انقلاب اسلامی

قیام 15 خرداد که بیش از 47 سال پیش با حضور گسترده مردم ایران به وقوع پیوست، گرچه به ظاهر سرکوب شده و هزاران نفر جان خود را از دست دادند؛ اما بدلیل ویژگیهایی که داشت توانست طلیعه‏ای برای برچیدن بساط قرنها ظلم و جور باشد. قیامی که واکنشهای متفاوت داخلی و خارجی را برانگیخت، بسیاری از مخفی کاریها را افشاء نمود و مسیر زندگی نه تنها ایران بلکه بسیاری از آزادی خواهان و عدالت جویان را مشخص نمود. در این نوشتار برآنیم بطور مختصر علاوه بر بیان زمینه‏ها و دلایل قیام، ویژگیهای آن را برشماریم و تحلیلی از واقعه مذکور ارائه کنیم.

معرفی فعالیتهای دفتر ادبیات انقلاب اسلامی در زمینه 15 خرداد

آنچه که نگاه ما را در این برهه بر روی دفتر ادبیات انقلاب اسلامی متمرکز کرده است، توجه به آثاری است که در زمینه 15 خرداد 1342 و سالهای آغازین نهضت انقلاب اسلامی از سوی این دفتر منتشر گردیده اند و غالبا نتیجه فعالیتهای واحد تدوین تاریخ انقلاب اسلامی این دفتر هستند. این واحد قدمتی بیش از خود دفتر ادبیات دارد و تاسیس آن باز می گردد به اوایل سال 1371، در یکی از اتاقهای ساختمان مرکزی حوزه هنری. اما در سال 1373 و یک سال پس از شکل گیری دفتر ادبیات انقلاب اسلامی، با عنوان «واحد تدوین تاریخ انقلاب اسلامی» در زیر مجموعه این دفتر قرار گرفت. اکنون نگاهی داریم به نتیجه فعالیتهای بیست ساله دفتر ادبیات انقلاب اسلامی در راستای تاریخ نگاری انقلاب اسلامی و 15 خرداد.
...
48
...

جدیدترین مطالب

پربازدیدها

© تمامی حقوق برای پایگاه اطلاع رسانی 15 خرداد 1342 محفوظ است.